Κείμενα

Η πρόκληση τής πολυγλωσσίας

* Δεν υπάρχει πιο άμεσος, πιο ουσιαστικός και πιο σύντομος δρόμος να γνωρίσεις έναν λαό από το να μάθεις τη γλώσσα του Εορτάζουμε εφέτος το «ευρωπαϊκό έτος γλωσσών». Τιμούμε δηλ. ­ με διάφορες εκδηλώσεις (ομιλίες, συζητήσεις, μελέτες, αναφορές, εκτιμήσεις κ.λπ.) ­ τις γλώσσες που ομιλούνται στην Ευρώπη, τιμώντας στην πραγματικότητα τους λαούς που μιλούν αυτές […]

Η πρόκληση τής πολυγλωσσίας Read More »

Απαγορευμένες λέξεις στη σύγχρονη κοινωνία;

  Όσα συνέβησαν στην Ελλάδα με την έκδοση του Λεξικού μου αξίζει να μελετηθούν στις κοινωνικές προεκτάσεις τους (ήδη έχουν γίνει σημαντικές νύξεις σε αξιόλογα άρθρα που γράφτηκαν για την υπόθεση του Λεξικού), πέρα από τις νομικές πτυχές που αναλύθηκαν ήδη σε βάθος από διαπρεπείς νομικούς (Μάνεσης, Μπέης, Κασιμάτης, Κουμάντος, Δωρής, Κονιδάρης, Αργυρόπουλος, Σταματόπουλος, Λοβέρδος,

Απαγορευμένες λέξεις στη σύγχρονη κοινωνία; Read More »

Διδάγματα από ένα Λεξικό

Το «μέγιστον δίδαγμα», ακόμη και για έναν γλωσσολόγο όπως ο γράφων που μελετά επιστημονικά την ελληνική γλώσσα πάνω από τριάντα χρόνια, υπήρξε η διαπίστωση του μεγάλου εκφραστικού και δηλωτικού πλούτου της σύγχρονης Ελληνικής. Και είναι, βεβαίως, εύλογο και αναμενόμενο για μια γλώσσα με σαράντα τουλάχιστον αιώνες αδιάκοπης προφορικής παράδοσης και με τριάντα αιώνες γραπτής καλλιέργειας

Διδάγματα από ένα Λεξικό Read More »

Η καθ’ ημάς ελληνική διάλεκτος (Σκαρλάτος Βυζάντιος)

Ο Δημήτριος Σκαρλάτος ο Βυζάντιος (1798-1878) υπήρξε μεγάλη πνευματική μορφή του 19ου αιώνα, συντάκτης τριών λεξικών που σφράγισαν την ελληνική λεξικογραφία και μαζί ο πρώτος Έλληνας λεξικογράφος, ο οποίος γράφει λεξικό μέσα στην Ελλάδα, στο ελεύθερο νέο ελληνικό κράτος. Το πρώτο του λεξικό (1835) είναι λεξικό της Νέας Ελληνικής, της δημοτικής όπως θα λέγαμε σήμερα

Η καθ’ ημάς ελληνική διάλεκτος (Σκαρλάτος Βυζάντιος) Read More »

Το Λεξικό στη διδασκαλία τής γλώσσας

* Τον πλούτο τής γλώσσας μπορεί να τον ανακαλύψει μόνος του ο μαθητής ανοίγοντας ένα καλό λεξικό Δουλεύοντας τα τελευταία χρόνια σ’ ένα λεξικό για το σχολείο (και το γραφείο), που άρχισε να κυκλοφορεί από τον περασμένο μήνα, είχα την ευκαιρία πολλές φορές να ξανασκεφθώ και να προβληματισθώ για ένα θέμα που θίγω συχνά και

Το Λεξικό στη διδασκαλία τής γλώσσας Read More »

Η μαγεία τής Γραμματικής

Στην αντίληψη των περισσοτέρων η έννοια τής Γραμματικής έχει συνδεθεί με μια κυμαινόμενη απέχθεια. Άλλοι περισσότερο κι άλλοι λιγότερο με «τραυματικές εμπειρίες» από τον τρόπο που διδάχτηκαν τη Γραμματική στο σχολείο, την θεωρούν ως ένα σύνολο πληκτικών έως άχρηστων πληροφοριών για καταλήξεις, για κλίσεις ρημάτων και ονομάτων, για γένη, για ανώμαλους τύπους ρημάτων, για ονόματα

Η μαγεία τής Γραμματικής Read More »

Ονομάτων επίσκεψις

Αυτές τις ημέρες χρειάστηκε να μιλήσω για τη γλώσσα σε παιδιά. Σε μαθητές τής Α´ Λυκείου. Αφησα την επιλογή τού θέματος σ’ αυτούς. Η συζήτηση μαζί τους μ’ έφερε στις απαρχές τής γραμματικής τής γλώσσας. Στα μέρη τού λόγου. Γιατί μιλάμε για ουσιαστικά και ρήματα και επίθετα και επιρρήματα; Τι ρόλο παίζουν οι αντωνυμίες κι

Ονομάτων επίσκεψις Read More »

Πώς θα ξεπεράσουμε τον φόβο της… γραμματικής

Για πολλούς η γραμματική έχει, από τη φύση της, έναν σχολαστικό χαρακτήρα που την κάνει βαρετή και παράδειγμα ίσως μιας όχι ιδιαίτερα χρήσιμης γνώσης. Για άλλους πάλι αποτελεί τον «μπαμπούλα» της γλώσσας, το μάθημα που τους δυσκόλευε ή στο οποίο έκαναν τα περισσότερα λάθη. Γενικότερα, η γραμματική προκαλεί σε πολλούς αμηχανία έως και απώθηση, συχνή

Πώς θα ξεπεράσουμε τον φόβο της… γραμματικής Read More »

«…η γλώσσα ενός λαού είναι αξία και όχι απλό εργαλείο…»

Ναυτεμπορική: Πέμπτη, 25 Ιουνίου 2015 Συνέντευξη στον Γιώργο Σ. Κουλουβάρη Είναι καλό για έναν υπάλληλο να τον χαρακτηρίζει ο προϊστάμενός του ρέκτη; Απευθυνόμενος στο ακροατήριο, ένας ομιλητής πρέπει να επιδιώκει ή να αποφεύγει να λέει πομφόλυγες; Τι κάνει κάποιος όταν υιοθετεί μια παρελκυστική τακτική; Σε αυτά τα 3 και σε ακόμα 3.997 σχετικά ερωτήματα απαντά το νέο, όγδοο κατά

«…η γλώσσα ενός λαού είναι αξία και όχι απλό εργαλείο…» Read More »

Καλάθι αγορών
Scroll to Top